مسجد صاحبالامرتبریز که در بخش قدیمی این شهر و در مجاورت بازار بزرگ
سرپوشیده این شهر قرار گرفته است ، از سال ۱۳۸۰بصورت موزه قرآن و کتابت
مورد استفاده قرار میگیرد.
بازدید از این بنای باشکوه و تاریخی ، در کنار بزرگترین بازار سرپوشیده
جهان (قیصریه) در تبریز خاطرات دوران رونق تجارت و عظمت ایران درگذشتههای
دور که مسیر جاده ابریشم بوده است را تداعی میکند.
در صورت همت و اقدام بموقع میراث فرهنگی در ایجاد سنگ فرش یا کفسازی
بازار تبریز که بازاریان آمادگی خود برای تقبل هزینه این اقدام را اعلام
کردهاند، بازار بزرگ سرپوشیده تبریز با دهها بنای تاریخی در داخل این
مجموعه و در اطراف آن نظیر مسجد صاحب الامر تبدیل به یک مجموعه جهانی در
سرزمین کهن ایران خواهد شد.
این بنای باشکوه به یادگار مانده ازدوران صفوی چندین بار ویران و دوباره
سازی شده است و آخرین بار که در زلزله ۱۱۹۳هجری – قمری در زلزله مهیب
تبریز ویران شدهبود، توسط فردی بنام جعفرقلی خان دنبلی ” باتمانقلیچ ”
تجدید بنا یافته است.
براساس شواهد تاریخی درزمان پایتختی تبریز در عصر شاه طهماسب اول صفوی، وی
نماز را در این مسجد اقامه میکرده است و از این نظر در برخی کتابهای
تاریخی از آن به عنوان مسجد شاه طهماسب نیز یاد شده است.
مسجد صاحبالامر تبریز در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی بین سالهای ۷۳تا ۷۷در دست مرمت و استحکام بخشی بنا بود و در
زمان حاضر از حیث ظاهر تکمیل شده و روزانه پذیرای بازدیدکنندگان از
قرآنهای تاریخی و دیگر آثار هنری عرضه شده در آن میباشد.
مجموع مساحت محوطه بنای تاریخی دو هزار و ۲۶۰متر مربع است و زیر بنای تبدیل شده به موزه در حدود دو هزار متر مربع است.
این بنای تاریخی کهدرفهرست بناهای تاریخی کشور به ثبت رسیده است دارای دو
مناره بلند یا گلدسته در دو گوشه با فاصله نسبتا زیاد است و از این نظر
نیز در بین مساجد کشور بنایی منحصر بفرد محسوب میشود.
ورودی این مسجد نیز دارای طاق مرمرین به ارتقاع ۳/۵متر با عرض ۱/۸۰ متر است.
این ورودی از سه قطعه سنگ ترکیب یافته است که دو پایه یک طاق بزرگ یک پارچه و سطح بیرونی طاق و
پایهها را گل و بوته اسلیمی و خطایی برجسته زیبایی پوشانده است.
در بالای این طاق زیبا عبارت بسمهالله به خط ثلث نقش بسته است.
آینه کاری این بنا نیز در سال ۱۲۶۶هجری قمری انجام و در سالهای ۷۳و ۷۷شمسی مورد مرمت میراث فرهنگی قرار گرفته است.
در دهه سالهای ۱۳۴۰در زمان احداث خیابان دارایی (شهید مدنی) بخش مهمی
از محوطه حیاط بنای مسجد صاحبالامر و مدرسه اکبریه در حریم خیابان قرار
گرفت ودوبنای مزبوربصورت سالم در طرفین غربی و شرقی خیابان قرار گرفتند.
ناگفته نماند که در زمان حاضر مدرسه اکبریه که دراعصارمختلف از صفویه تا
پهلویها به عنوان مدرسه علوم دینی مورد استفاده بوده است ، پس از مرمت و
بازسازی کامل از سال ۷۷تاکنون بدون استفاده به حال خود رها شده است.
بنای مسجد صاحبالامر تبریز و مسجد شهید ثقهالاسلام که در سمت شمالی آن
در زمره مفاخر و میراث گرانبهای ملی و فرهنگی ایران حتی قابل عرضه به
عنوان بنایی باشکوه و جهانی است و بدون تردید دیدار از آن خاطرات غرور
انگیز و خوبی را در اذهان هموطنان به ارمغان خواهد گذاشت.
در داخل بنای مسجد صاحبالامر تبریز در زمان حاضر ده هاجلد قرآن ، ادعیه و
نقش برجستههای کلام وحی که در طول اعصار و قرنها توسط هنرمندان آفریده
شدهاند برای بازدیدکنندگان عرضه شده است .
این عکس قسمت ورودی موزه را نشان می دهد .
این عکس هم مربوط به مسجدی است که داخل همان محوطه می باشد، البته یک ساختمانه که یک قسمتش موزه است و یک قسمتش مسجد
(مسجد ثقه الاسلام)
عکسی مربوط به یک سنگ قبره، کنده کاری های آن مشخصات کسی را نشان میدهد که این سن قبر متعلق به اوست …
شانه ی دوطرفه نشانه ی زن بودن وی می باشد . همین طور قیچی و آیینه نشانه ی آرایشگر بودن اوست.
پیراهنی که آیات قرآنی روی آن با دست نوشته شده و وقتی کسی در آن زمان
می خواست شهادت بدهد این پیراهن رو می پوشید قسم می خورد و بعد شهادت می
داد
آیینه کاری ها . مقرنس کاری ها و پنجره هایی با شیشه های رنگی
ورودی موزه با تاق مرمرین که از بسم الله آن تنها همان کاشی آبی بجا مانده است:
عکس زیر از داخل ورودی عکس بالا می باشد:
و جزئیات قسمت بالای همین در که بالا عکس کاملش رو می بینید